Hơn 300 năm nay, đảo “neo” giữa dòng sông Lam với một bên là TP Vinh (Nghệ An), một bên là huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh)
Cạnh ngôi trường là bệnh xá xã cũng vắng ngắt. Đây là lý do khiến tôi không ngần ngại đáp câu hỏi có vẻ rất kinh ngạc của nhiều người về quãng thời gian 10 năm thôn này không có một đám cưới”. VŨ TOÀN. Năm 1998 thôn có 327 hộ, 2. Sau lớp trẻ “đi khu công nghiệp” thì lớp trung niên cũng đi tìm nơi sinh cơ lập nghiệp khiến thôn càng ngày càng vơi người”.
Theo thời kì, dân làng ngày một “mỏng” và thưa dần, đến nỗi hiện chỉ còn lại vài thanh niên vì chưa tìm được việc làm. Hiện thôn đang phải hợp đồng một bà mụ kiêm y tá đã ngoài 60 tuổi và một y sĩ gần 70 tuổi. Xong rồi họ vào trong Nam tổ chức đám cưới chính thức”.
300 khẩu, nay chỉ còn 199 hộ, 586 khẩu. Vào trong Nam tức thị vào Khu công nghiệp Biên Hòa, Long Thành (Đồng Nai) hoặc nông trường cao su, cà phê tại các tỉnh Gia Lai, Kon Tum - nơi phần đông nam thanh, nữ tú rời đảo này tìm nơi lập nghiệp. Toàn Đảo này thuộc xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân (Hà Tĩnh). Ông Nguyễn Văn Phong, thôn trưởng đảo Hồng Lam, bấm ngón tay tính: “Mười năm nay thôn này “bói” không ra một đám cưới, dân làng chỉ nhận báo hỉ là chính.
Làng Hồng Lam xanh rợp bóng cây nhưng tượng không thấy bóng dáng một quán xá nào. Ông Phong nói: “Kể từ cơn bão lịch sử năm 1978 nhấn chìm 10 ngôi nhà, nhất là vụ lật đò tiếp đó cuốn trôi một vài người tình đang “du” sông sang phố huyện sắm lễ cưới thì thanh niên trong thôn bắt đầu rậm rịch “di dân”.
Nếu có thì chỉ là cưới theo kiểu trình diện làng xóm cho đỡ tủi. Dừng chân trước ngôi trường hai tầng, ông Phong không giấu vẻ trầm tư mặc tưởng: “Trường có 16 phòng nhưng năm ngoái có 35 học trò tiểu học, năm nay giảm xuống chỉ còn 31 em. 000 đồng/năm để trả lương cho hai người này.
Nếu tìm được việc thì trước sau họ cũng sẽ đi. Đối diện đồng cói nước mặn là con đường vắng ngắt và những cánh cổng khóa bằng những dây cáp và ống khóa hoen gỉ, những vườn không nhà trống với mái chạn nhô cao. Tôi lo còn giảm nữa vì ba má lập nghiệp nơi xa nên đưa dần con cái theo”.
Ông Phong giảng giải: “Hơn 40 nhà khóa cổng như thế để vào Nam tạo lập cơ đồ. Không đám cưới, ít con trẻ nên trường mầm non của làng vắng bóng học trò - Ảnh: V. Theo lời kể của ông Phong, năm 2011 trưởng thôn đề xuất xin một bác sĩ nhưng mãi chưa thấy ai về. Một số ít học sinh vào các trường đại học, cao đẳng rồi cũng tìm nơi xây dựng gia đình chứ không trở về thôn.
Mỗi người dân đóng góp 10.
